برآورد عمق و فاصلة مناسب زهکش‌های زیرزمینی بر اساس کیفیت زه‌آب

نگرش سنتی حاکم بر طراحی سیستم‌های زهکشی، اهداف زهکشی را منحصراً افزایش عملکرد محصول و بهبود شرایط محیط توسعة ریشه می‌‌داند و اثرات‌ زیست‌محیطی طرح‌های زهکشی را مورد بررسی قرار نمی‌دهد. امروزه در نگرش جدید، اهداف کشاورزی و زیست‌محیطی توأماً در طرح‌های زهکشی مورد بررسی قرار می‌گیرند. عمق و فاصلة زهکش‌های زیرزمینی از پارامترهای مهم در طراحی سیستم‌های زهکشی می‌باشند که تعیین مناسب آنها در عملکرد مطلوب سیستم زهکشی نقش مهمی را ایفا می‌کند. در این تحقیق از مدل آزمایشگاهی و مدل عددی Visual MODFLOW جهت شبیه‌سازی جریان آب و انتقال نمک به سمت لوله‌های زهکشی استفاده گردیده و تأثیر عمق و فاصلة زهکش‌ها بر مقدار و کیفیت زه‌آبها در هر دو مدل مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس داده‌های حاصل از مدل آزمایشگاهی و شبیه‌‌سازی‌ عددی جریان برای عمق‌ها و فواصل مختلف زهکش‌ها، رابطه‌ای ارائه و واسنجی گردیده است که بر مبنای آن شاخص‌های کیفیت شیمیایی زه آب (EC و TDS) می‌توانند با توجه به عمق و فاصله زهکش‌ها، بار هیدرولیکی، میزان تغذیه و مقادیر شاخص‌های شیمیایی جریان ورودی تغذیه کننده و آب زیرزمینی تعیین شوند. صحت سنجی این رابطه با مقایسه بار هیدرولیکی حاصله با مقادیر مشاهداتی به ازای استقرارهای مختلف زهکش‌ها بر اساس دو شاخص آماری جذر میانگین مربعات خطا (RSME) و ضریب تعیین (R2) انجام پذیرفت که مقادیر میانگِین به دست آمده برای این شاخص‌ها به ترتیب برابر 154/0 سانتی متر و 994/0 دقت قابل قبول آن را نشان داد